Primeur in de polder: eerste voedselmoeras van Nederland aangelegd bij biologisch melkveebedrijf Gravesteyn

Met dit innovatieve project wordt een stap gezet richting een natuurinclusieve en klimaatbestendige vorm van landbouw. Het voedselmoeras, dat een oppervlakte van circa één hectare zal beslaan, is een gezamenlijk initiatief van biologisch melkveebedrijf Gravesteyn en Stichting Voedselmoeras Nederland. De realisatie wordt mede mogelijk gemaakt door bijdragen van Greenchoice, Stichting Wij.land, de Nationale Postcode Loterij en het programma Rotterdam de boer op!.
Verdienmodel voor de toekomst
Veehouder Dirk Gravesteyn spreekt van een veelbelovend experiment: „Ik ben heel blij dat de vergunningen rond zijn en we nu echt van start kunnen met de aanleg van het voedselmoeras Gravesteyn. Het is een nieuw avontuur dat we in een mooie samenwerking zijn aangegaan. Voor mij is het een experiment met een veelbelovende innovatie als het gaat om natuurinclusieve landbouw. We bewerken 80 hectare land, en zoveel land hebben onze koeien niet nodig. Het zou fantastisch zijn als we teelten die geschikt zijn voor menselijke consumptie of duurzame producten kunnen toevoegen. Wanneer we naast de koeien en gras andere rendabele teelten hebben, dan versterkt dat ook het bestaansrecht van ons bedrijf. ”
Voedselproductie en natuurherstel hand in hand
Een voedselmoeras is een landbouwvorm waarbij natte of vochtige gronden productief worden ingezet, zonder het waterpeil kunstmatig te verlagen. Daarmee wordt bodemdaling tegengegaan en de uitstoot van broeikasgassen verminderd. Volgens Helene Marcus van Stichting Voedselmoeras Nederland biedt deze benadering perspectief voor laaggelegen veenweidegebieden. „In tegenstelling tot gangbare landbouw, waarbij de waterstand vaak kunstmatig laag wordt gehouden, werkt een voedselmoeras juist met een hoog waterpeil. Dit vermindert CO2-uitstoot, draagt bij aan biodiversiteit en biedt voor de toekomst nieuwe landbouwmogelijkheden voor laaggelegen veenweidegebieden. In Voedselmoeras Gravesteyn worden diverse moerasplanten geteeld, zoals watermunt, moerasspirea en lisdodde, naast noten-, fruit- en bessenstruiken.” Het hogere waterpeil en de variatie in vegetatie dragen bij aan een toename van biodiversiteit. Verschillende diersoorten, zoals rietvogels, amfibieën en insecten, profiteren van het gevarieerde landschap.
Samenwerking
Het Voedselmoeras Gravesteyn wordt de komende jaren gerealiseerd dankzij de samenwerking tussen verschillende partijen. Stichting Voedselmoeras Nederland, die al ervaring heeft met kleinschalige pilotlocaties in Den Haag en Oud Ade, werkt samen met Gravesteyn, die grond beschikbaar heeft gesteld voor het project. Daarnaast zijn er waardevolle bijdragen in tijd, geld en kennis geleverd door onder andere Greenchoice, Stichting Wij.land, Rotterdam de boer op! en de Nationale Postcode Loterij. In de planvorming is samengewerkt met voedselbos-ondernemers, ecologen, landschapsarchitecten en erfgoedspecialisten. Dit brede netwerk van experts en betrokken organisaties wordt benut om samen een duurzame en economisch haalbare landbouwvorm te ontwikkelen die bijdraagt aan natuurherstel en voedselproductie.

Tekst: Anna Veltman
Opgegroeid op het gemengd biodynamische bedrijf van Warmonderhof. Gestudeerd aan de HAS in Dronten en Wageningen UR. Naast het werk op ons biologische akkerbouwbedrijf in Biddinghuizen ben ik werkzaam als redacteur voor Ekoland.
Beeld: Rotterdam de boer op!