Agrarische makelaars presenteren cijfers over 2023: ‘Meer dynamiek door grondhonger en overheidsmaatregelen’

‘Vergrijzing en het gebrek aan bedrijfsopvolging leiden ertoe dat agrarische ondernemers hun bedrijf verkopen aan collega’s of kiezen voor een beëindigingsregeling van de overheid voor de stikstofproblematiek’, schrijft de belangenclub voor makelaars na eigen onderzoek. ‘De populariteit van mooi gelegen landelijke woningen is groot. Het aanbod ervan is laag. Kopers betaalden in 2023 gemiddeld 657.000 euro.’

„2023 kenmerkt zich door grondhonger onder boeren”, zegt Jos Ebbers, vakgroepvoorzitter NVM Agrarisch & Landelijk. „Of het nu voor schaalvergroting en bedrijfsontwikkeling is of voor de aanwending van mest, grond is schaars. Ik verwacht dan ook dat we in 2024 méér transacties krijgen dan in 2022 en 2023.”

Bedrijfsgrootte melkveehouderij naar record

Het aantal verkochte melkveehouderijen is in 2023 licht gedaald. Toch is de interesse groot. De grote vraag naar grond verklaart de korte verkooptijd van een melkveehouderij van gemiddeld 184 dagen in 2023. NVM: ‘Niet eerder was deze zo kort. De gemiddelde bedrijfsgrootte van een verkochte melkveehouderij steeg in 2023 naar een recordhoogte van 38,3 hectare, constateert de NVM. Verouderde bedrijven op minder gunstige locaties staan echter langer te koop. Extra regelgeving, onder meer door NV-gebieden, gaat daar leiden tot hogere kosten en druk op het rendement. Dit kan op termijn leiden tot verkoop.’

Minder varkenshouderijen verkocht

Door de goede verdiensten in de varkenshouderij is het aantal te koop gezette bedrijven beperkt. In 2023 waren dat 10 bedrijven tegen gemiddeld 30 bedrijven in de afgelopen 10 jaar. NVM: ‘Bedrijven die zich hebben aangemeld voor een beëindigingsregeling van de overheid worden niet op de vrije markt aangeboden. De beëindigingsregeling legt een bodem in de markt. Kleinere verouderde bedrijven kunnen met moeite voldoen aan de overheidsmaatregelen, als gevolg van de stikstofproblematiek. Investeringen zijn noodzakelijk, maar de armslag of het perspectief ontbreekt. In deze gevallen kunnen de opkoopregelingen van de overheid een mogelijke oplossing bieden.’

Groter aanbod akkerbouwbedrijven

In 2023 was het aantal te koop gezette akkerbouwbedrijven ruim 30. Dit hangt samen met het gebrek aan bedrijfsopvolging en de hoge grondprijzen. In 2023 was deze meer dan 91.000 euro per hectare, een stijging van 7,6 procent ten opzichte van 2022. NVM: ‘De grote grondvraag leidt ertoe dat akkerbouwbedrijven zeer snel worden verkocht.’

Landelijk wonen populair

De gemiddelde prijs van een landelijke woning was in 2023 657.000 euro, een lichte daling ten opzichte van 2022 toen er bijna 690.000 euro werd betaald. NVM: ‘Het aanbod van mooi gelegen landelijke woningen is beperkt en daarmee populair. Met meer woonoppervlakte en een groter perceel is dit type woning gewild, maar niet voor iedere doelgroep geschikt of bereikbaar.’