Noord-Holland zwaar teleurgesteld over geld vanuit Rijk voor platteland
De Tweede Kamer stemde vorige week in met de begroting van het ministerie van Landbouw, Natuur- en Voedselkwaliteit (LNV). Daardoor komt er in totaal 1,28 miljard euro beschikbaar. Dit geld kunnen de twaalf provincies inzetten voor de uitvoering van maatregelen waarmee op korte termijn wordt bijgedragen aan het behalen van doelen op het gebied van natuur, stikstof, klimaat en/of water; de zogenoemde 'koploperprojecten'.
'Willekeur'
Noord-Holland diende zeven van deze koploperprojecten in. De rekening hiervoor: tachtig miljoen euro. De provincie heeft nu in eerste instantie zicht op twaalf miljoen euro, waarmee het twee projecten kan financieren. Het gaat dan om de aanleg van een bos en het verleggen van een fietspad in de duinen. Landbouwgedeputeerde Jelle Beemsterboer (BBB) is daar teleurgesteld over. „Door kennelijke willekeur van het ministerie houden we twaalf miljoen over."
„We hoorden deze week dat onze ingediende projecten voor duurzame innovaties in de landbouw vanwege tijdsdruk bij het ministerie niet zijn beoordeeld”, vervolgt Beemsterboer. „Er is dus helemaal niet naar de inhoud gekeken. Ik ben heel verbaasd over deze gang van zaken. Dit is niet uit te leggen. Zo’n tweehonderd Noord-Hollandse boeren kwamen onlangs met hun trekkers bij ons provinciehuis om hun zaak te bepleiten. Zij zitten totaal in de knel met hun bedrijf. Wij willen werken aan oplossingen, maar we krijgen hierbij weer nul op het rekest, omdat het ministerie het werk dat zij ons gevraagd hadden aan te leveren niet heeft kunnen controleren.”
Snelle start
Een woordvoerder van het ministerie van LNV bevestigt de lezing van Beemsterboer. Tijd speelde zeker een factor, legt ze uit. Het Rijk wil namelijk dat deze koploperprojecten zo snel mogelijk van start gaan. „De toetsing van alle maatregelen kost dusdanig veel tijd dat het veel langer zou duren voordat we geld naar de provincies konden overmaken."
Kansrijke maatregelen
Hoe zit het precies? Alle twaalf provincies hebben afgelopen zomer financiering voor maatregelen aangevraagd, waarmee ze op korte termijn van start kunnen gaan om doelen op het gebied van natuur, klimaat en/of water te behalen.
In totaal zijn er 285 maatregelen ingediend door de provincies. Het ministerie van LNV heeft toen de meest kansrijke maatregelen uitgekozen. Dit waren er 173. Deze zijn vervolgens door Wageningen Economic & Research (WUR) beoordeeld op doelbereik. Dat wil zeggen dat de maatregelen, soms onder voorbehoud van verbeteringen, een duidelijke bijdrage moeten leveren aan het bereiken van de doelen uit het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG).
Extensivering
Wetenschappers hebben eind 2023 173 van de 285 maatregelen beoordeeld. Uiteindelijk kregen er 138 maatregelen waarvoor doelbereik zeker gerealiseerd wordt en waarvoor doelbereik aannemelijk is, een positief oordeel van de WUR.
De maatregelen met een positief advies zijn voor een groot deel landbouwmaatregelen gericht op doelbereik door extensivering, managementmaatregelen, resultaatsturing (die naast emissiereductie ook potentie hebben bij te dragen aan waterkwaliteit) en maatregelen voor nieuwe natuur en bos, aanleg groen-blauwe dooradering en natuurherstel.
Nog geen besluit
Het Rijk reserveert voor de maatregelen die bijdragen aan doelbereik, samen met maatregelen die bedoeld zijn om gebiedsprocessen op te starten, 1,28 miljard euro voor de twaalf provincies.
De bedragen voor de kansrijke pakketten per provincie betekenen nog geen besluit. Provincies zijn gevraagd om uiterlijk 1 april 2024 na het overnemen van de aanbevelingen van WUR de verbeterde maatregelpakketten in te dienen bij het Rijk. Vervolgens besluit het kabinet voor welke maatregelen daadwerkelijk middelen beschikbaar worden gesteld aan de provincies. De appreciatie van WUR vormt de basis in deze integrale beoordeling.
Beoordelen
WUR is nu aan de slag met de beoordeling van de overige 112 van de 285 maatregelen die nog niet zijn beoordeeld. „Onze inzet is om ook deze maatregelen te financieren, mits deze een duidelijke bijdrage leveren aan het behalen van de NPLG-doelen. Hierover zijn we op dit moment in gesprek met provincies", aldus de woordvoerder van LNV.
Boodschap aan minister
Terug naar Noord-Holland. Het kan zo zijn dat de vijf van de zeven andere projecten alsnog een positief oordeel krijgen. Toch blijft gedeputeerde Beemsterboer het jammer vinden dat deze beoordeling van deze projecten niet gelijk is meegenomen in de eerste ronde en dat 'vertraagt' volgens de bestuurder 'behoorlijk'.
Beemsterboer: „We hebben ambitieuze plannen om onze doelen en die van het Rijk te halen, maar dat wordt op deze manier schier onmogelijk. Dat is ook de boodschap die ik de minister voor Natuur en Stikstof ga geven.”
