LTO en NAJK boos over verlaging tarieven GLB: 'Adema pleegt woordbreuk'

In Europa ontvangen boeren een financiële tegemoetkoming als zij extra maatregelen nemen voor klimaat, milieu, natuur en dierenwelzijn. Het aantal boeren dat zich dit jaar bereid heeft getoond om voor de meest ambitieuze inspanning te kiezen, is hoger dan waar het ministerie rekening mee heeft gehouden, waardoor het gereserveerde budget op de LNV-begroting onvoldoende is. ‘Maar het kan niet zo zijn dat LNV zijn woord breekt en boeren in de steek laat’, aldus LTO verontwaardigd. ‘Onze leden komen bedrogen uit. Op deze wijze worden boeren ontmoedigd om volgend jaar weer mee te doen aan de eco-regeling en zal de toekomstige deelnamebereidheid afnemen.’

Naar beneden bijgesteld

Vrijdag publiceerde minister Adema in de Staatscourant de ‘vaststelling van voorlopige tarieven GLB 2023’. Eerder was aan boeren een basispremie toegezegd voor diegenen die maatregelen nemen voor milieu en biodiversiteit van 221 euro per hectare, maar dat wordt naar beneden terug gedraaid naar 148 euro per hectare (een korting van 33 procent). Voor boeren die daarbovenop aanvullende maatregelen namen, waarmee ze zich kwalificeerden voor de categorie ‘brons’ was een vergoeding van 60 euro per hectare toegezegd. Maar dat wordt terug gedraaid naar een vergoeding van 44 euro (een korting van 27 procent). Voor boeren die maatregelen hebben genomen waarmee ze in de categorie ‘zilver’ kwamen, was een toezegging van 100 euro per hectare gedaan. Dit wordt 74 euro (een korting van 26 procent). Voor boeren die kozen voor de maximale inspanning waardoor ze zich voor ‘goud’ kwalificeerden, was een vergoeding van 200 euro per hectare toegezegd. Dit wordt 148 euro (een korting van 26 procent).

Onbehoorlijk en onbetrouwbaar

Deze tegemoetkomingen – betaald vanuit het Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) – worden vooraf bekend gemaakt, zodat boeren weten waarmee ze rekening kunnen houden. Aldus LTO. ‘In Nederland hebben boeren zich massaal ingespannen om deze extra stappen te zetten. Om aan de strenge voorwaarden te kunnen voldoen, hebben boeren hun bedrijfsvoering aangepast en geïnvesteerd in duurzaamheid. Deze keuzes en investeringen zijn op basis van toegezegde bedragen gemaakt. Daar zijn kosten en opbrengstdervingen mee gemoeid. Het feit dat de overheid de financiële compensatie achteraf eenzijdig met 26 tot 33 procent terugdraait, is onbetrouwbaar, onbehoorlijk en onacceptabel. De overheid móet zich aan haar afspraken houden. En LNV móet deze schending van afspraken intrekken en compenseren.’

Voldoende ruimte

LTO roept de Tweede Kamer met klem op om bij de behandeling van de LNV-begroting het financiële gat te dichten en deze voorlopige vergoedingen bij te plussen zodat de gemaakte afspraken nagekomen worden. ‘Vorige week liet minister Kaag van Financiën weten dat Nederland dit jaar een onderbesteding heeft van 4,5 miljard euro’, zo meldt LTO. ‘Er is, plat gezegd, voldoende budgettaire ruimte. De enige vraag is of de Rijksoverheid, het ministerie van LNV en de Tweede Kamer bereid zijn om afspraken na te komen die zij gemaakt hebben met onze Nederlandse boeren.'

Steek in de rug

Ook jonge boeren zijn om dezelfde reden zeer boos, gefrustreerd en gedemotiveerd door deze aanzienlijke verlaging, zo meldt NAJK. 'Dit voelt als een steek in de rug', aldus Gerben Boom, dagelijks bestuurder NAJK met de portefeuille internationaal. ‘De tarieven worden aan het eind veranderd, als er door boeren niks meer aan gedaan kan worden. Dit frustreert enorm. Ook demotiveert dit om zich volgend jaar nog in te zetten.’ NAJK roept de overheid op om zich met alles in te spannen om extra budget vrij te maken zodat de boeren toch naar inspanning beloond kunnen worden. Boom: ‘Daarnaast moeten we met elkaar gaan nadenken over een systeem hoe we aan de ene kant overschrijving van het budget kunnen voorkomen en er aan de andere kant budget blijft liggen door onderbenutting. Wat nu is gebeurd, mag niet meer gebeuren.'