LTO Noord kritisch op gebiedsprogramma Zuid-Holland (ZH-PLG): 'Top-down geschreven'

Zuid-Holland presenteerde vorige week het provinciale plan, waarmee het de doelen op het gebied van stikstof, natuur en water wil behalen. Hiervoor vraagt het negen miljard euro. Diverse organisaties hebben gereageerd op het plan, waaronder LTO Noord.

De belangenbehartiger vindt in het algemeen dat het hele document met een bepaald karakter is gerschreven. 'Dit voorontwerp is ‘top-down’ geschreven om goedkeurende vinkjes en daarmee geld te halen bij de minister, waarbij de oriëntatie eenzijdig is gericht op de landelijke doelen. De eerder geuite ideeën en initiatieven van boeren en tuinders uit de gebieden komen vrijwel nergens door in de tekst. De afstand tussen het toetsbaar voorontwerp en de agrarische werkelijkheid in de gebieden is groot. Hoogproductieve landbouw waarin het boereninkomen moet worden verdiend op de (wereld)markt wordt ten diepste niet begrepen.'

Waterpeil veenweidegebieden

Een van de maatregelen die in het ZH-PLG staat, is drooglegging van twintig centimeter in veenweidegebeiden. LTO heeft hier ernstig bezwaar tegen omdat boeren op deze manier niet mogelijk is. De organisatie ziet meer in maatregelen, waaronder waterinfiltratiesystemen, klei in veen en greppelinfiltratie. 'Een groot probleem in dit opzicht (de vraag of er wel genoeg gebiedseigen water is per streek) wordt onvoldoende uitgewerkt. Het voorontwerp heeft te weinig oog voor de bredere consequenties van vernatting.'

LTO wijst erop dat vernatting negatieve consequenties heeft voor de methaanuitstoot. 'Omdat het voorontwerp vooral ruimtelijk en opgave-gericht is ingestoken en voorbijgaat aan de praktische vragen, ontstaan hier grote risico’s voor de vele boeren in de Zuid-Hollandse veenweiden die dat prachtige gebied nu tegen lage maatschappelijke kosten onderhouden.'

De belangenbehartiger pleit daarom voor een 'beheercheck' binnen gebiedsprocessen waarmee aangegeven kan worden hoeveel vee er in een gebied nodig is om de doelen te bereiken en het gebied open te houden.

Behoud landbouwgrond

In het voorontwerp staat de ambitie voor 10 procent groenblauwe dooradering in 2015, naast de realisatie van Natura 2000, NatuurNetwerk Nederland en de bossenstrategie. LTO maakt zich zorgen over de hoeveelheid agrarische grond die dit kost. 'Wij schatten deze in op ongeveer een derde van de landbouwgrond in Zuid-Holland. Verdere afname van het areaal landbouw ondermijnt de landbouwstructuur en bevordert versnippering. Dat is niet acceptabel, zeker gevoegd bij de grote onzekerheid rond de oplossing van de ‘ruimtelijke puzzel’, met in Zuid-Holland zeer waarschijnlijk forse ruimteclaims op basis van NOVEX (waaronder woningbouw) ten koste van landbouwgrond.'

Voor wat betreft stikstof vindt LTO dat er meer aandacht mag zijn voor innovatie en voer- en managementmaatregelen. 'De grondtoon van het voorontwerp sluit hier niet bij aan'.

Daarnaast zal door de provincie met veel meer creativiteit gekeken moeten worden naar bedrijfsverplaatsingen, vindt LTO. Hier wreekt zich in de tekst dat er niet of onvoldoende gekeken is naar de gebiedsprocessen ‘van onderop’, die met passen en meten schuifruimte zullen opleveren met gronden van boeren die al voornemens zijn te stoppen.'

Rol terreinbeherende organisaties

Verder is LTO tegen overgangszones nabij Natura 2000-gebieden en landschapsgrond en wil het dat terreinbeherende organisaties ook een rol krijge. 'Deze missen we volledig in het voorontwerp. Ook qua opgaven (denk bijvoorbeeld aan de klimaatopgaven) kunnen TBO’s veel meer een actief aandeel krijgen in het ZH-PLG. TBO’s zijn ook wezenlijk bij het combineren van functies (zoals waterwinningen in natuurgebieden) en bij het managen van fauna.'

Lees hier de hele reactie van LTO Noord