Melkveehouders uit Zuid-Holland tegen afplaggen in polders: 'Onverantwoord'

Melkveehouder Hugo Spruit trapte de inspraak af en legde uit welke negatieve effecten het afplaggen heeft op de polder in Bodegraven-Noord waar hij met zijn bedrijf zit. „Op dit moment mag het beoogde natuurgebied niet bemest worden, waardoor het bodemleven verdwijnt. De natuurdoelen komen daardoor geen stap dichterbij. Hoe de ecologen nu de natuurdoelen willen behalen met afplaggen is onverantwoord omdat er heel veel extra CO2-uitstoot vrijkomt."

Als voorbeeld noemt hij dat door het afgraven van de grasmat de bodem doodgaat. Daardoor gaat alle koolstof als CO2 de lucht in. „Ook in de brief Bodem en Water sturend staat dat grondbewerkingen in het veen uit den boze zijn. Kortom: alle seinen staan op rood."

Alternatieven

Volgens Spruit zijn er alternatieven voor afplaggen. „Om dezelfde natuurtypes te realiseren kun je werken met minimale bemesting en met maximale inzet om de bodem levend en gezond te houden. Net zoals boeren dat vroeger deden. Dat is de verantwoorde route."

Hij vervolgt: „Als een bedrijf met zijn activiteiten zoveel CO2 zou uitstoten, terwijl er al CO2-neutrale mogelijkheden zijn voor diezelfde activiteit, dan zou de maatschappij er schande van spreken. Politici zouden dat dan ook onacceptabel vinden. Maar nu ecologen deze uitstoot veroorzaken, moet ik als boer met twee rechterhanden mijn zorgen voor het klimaat bij u als Staten kenbaar maken."

De melkveehouder heeft naar eigen zeggen de ecologen meerdere keren gewezen op de afplagplannen en de betere alternatieven om de natuurdoelen te behalen. „Maar helaas. Er wordt niet geluisterd. De grote hoeveelheid broeikasgassen worden gebagatelliseerd."

Spruit wijst op rapporten die wijzen op de negatieve effecten van afplaggen, waaronder van Fugro.

Grond niet meer bruikbaar

Melkveehouder Koos van der Laan vult zijn voorganger aan. „Met het afplaggen realiseer je een bodemdaling van 25 tot 40 cm. Ondertussen worden wij als boeren gestimuleerd en verplicht om bodemdaling te beperken. Het staat daarnaast compleet haaks op elkaar dat wij als boeren bezig zijn met CO2-reductie, terwijl natuurorganisaties maar gewoon hun gang mogen gaan."

Verder wijst hij op grote gevolgen. „Afplaggen is onomkeerbaar. Je bent de vruchtbare landbouwgrond dan voorgoed kwijt. Ook is het succes van afplaggen niet gegarandeerd, omdat het de vraag is of je de natuurdoelen gaat halen. Vooral bij veengebieden is dat het geval. Als je deze afplagt, dan bestaat het risico dat het veen explodeert en omhoogkomt, omdat je de bovenlaag met klei eraf haalt. Daarom is een pas op de plaats nodig en moet er direct gestopt worden met het afplaggen."

Beperkt aantal hectares

De provincie schrijft in een brief aan de commissie dat de zorgen van de boeren over het afplaggen bekend zijn. Omdat het om een paar honderd hectare gaat van de totale 5.800, aan nieuwe natuur, noemt Zuid-Holland het 'eerder uitzondering dan regel: 'In veruit het grootste deel van het areaal nieuwe natuur is plaggen dus niet nodig, en kan worden volstaan met andere maatregelen zoals hydrologische aanpassingen of aangepast beheer. Indien het wel noodzakelijk is dat er geplagd wordt, wordt er niet dieper geplagd dan strikt noodzakelijk voor het verkrijgen van de juiste condities.'

Verder meldt Zuid-Holland dat plaggen in lijn is met het beleid 'Bodem en Water sturend' en met het klimaatbeleid. 'Hoewel na het plaggen tijdelijk een toename van broeikasgasemissies kan optreden, is het netto-effect op broeikasgasemissie na inrichting positief.'

Deadline

Verder ging de vergadering vooral over het Provinciaal Programma Landelijk Gebied (PPLG) van Zuid-Holland. De provincie moet op 1 juli een conceptversie aanleveren bij het Rijk. Verschillende Statenleden zetten vraagtekens bij de haalbaarheid daarvan; het Landbouwakkoord is er nog niet en ook andere zaken moeten nog uitgewerkt worden door het Rijk, zoals de regeling voor piekbelasters. De provincie moet daarop wachten, terwijl het deze duidelijkheid wel nodig heeft voor de gebiedsprocessen.

Gedeputeerde Jeannette Baljeu (VVD) legt uit dat er in de wet staat dat de provincie op 1 juli een conceptplan bij het kabinet moet inleveren. „Het is niet zo dat we dan tot op de letter nauwkeurig een plan moeten hebben, maar wel moeten we een goed beeld hebben of we de stikstofdoelstellingen gaan halen of niet. Dat hoeft ook nog niet tot de laatste kavel te gebeuren, maar wel zo dat we perspectief richting het Rijk moeten kunnen bieden."