Problemen voor natuur en landbouw door dalende grondwaterstanden

Ondanks de regenbuien die deze week verwacht worden, neemt het neerslagtekort in Nederland nog verder toe. Dit betekent dat de droogtesituatie opnieuw iets verslechtert. Dat meldt de Unie van Waterschappen. „De afvoeren van de rivieren nemen verder af, de verzilting neemt toe en de waterkwaliteit loopt verder achteruit. Vooral de dalende grondwaterstanden zijn een reden tot zorg.”

De droogte in Nederland zet ondanks de verwachte neerslag voort, aldus de Unie van Waterschappen. „De aanvoer vanuit de rivieren neemt weer verder af en ook de waterstand van het IJsselmeer en het Markermeer daalt geleidelijk. Het wordt in steeds meer gebieden lastig om voldoende water aan te voeren en aan de watervraag van alle gebruikers te voldoen. Door de zeer lage waterstanden zijn steeds meer extra maatregelen nodig om wateraanvoer naar regionale gebieden in stand te houden.” Zo worden er op verschillende plekken in het land noodpompen ingezet. Ook proberen de waterbeheerders verzilting zoveel mogelijk tegen te gaan met schutbeperkingen voor de scheepvaart en extra aanvoer van zoet water.

Onttrekkingsverbod

Droogval en verder uitzakkende grondwaterstanden hebben groot effect op landbouw en natuur, waarschuwen de waterschappen. „Verschillende natuurgebieden (hoogveen, bossen) staan onder toenemende druk. Doordat de grondwaterstanden dalen heeft waterschap Vechtstromen sinds afgelopen vrijdag een onttrekkingsverbod uit grondwater afgekondigd rondom kwetsbare natuurgebieden. Ook andere waterschappen in Oost- en Zuid-Nederland hebben maatregelen genomen of bereiden deze voor om de natuur en watervoorraad te beschermen.”

Preventieve acties

Waterschappen hebben verder door de peilen dit jaar vroeg hoog te zetten geprobeerd om de grondwatervoorraad zo goed mogelijk aan te vullen en te beschermen. In Noord-Brabant zijn er in het voorjaar bijvoorbeeld preventief onttrekkingsverboden uit grondwater ingezet om te anticiperen op een droge zomer. „Hierdoor zijn de grondwaterstanden relatief lang op peil gebleven, maar door de extreme droogte is het grondwater ook daar de afgelopen maanden flink gedaald.”

Vasthouden en infiltreren

Om de grondwatervoorraad beter aan te vullen, willen de waterschappen regenwater jaarrond zoveel mogelijk vasthouden waar het valt en infiltreren in de bodem. Daarvoor hebben ze gezonde vitale bodems nodig, herstel van de sponswerking en ruimte om water op te vangen. „De verbetering van de bodemkwaliteit vraagt om een gezamenlijke inspanning met bijvoorbeeld agrariërs en andere terreineigenaren, aldus de Unie. Waterschappen willen daarnaast het bewustzijn bij ondernemers en consumenten vergroten om water te besparen. Ook doen ze naar eigen zeggen onderzoek naar het hergebruik van restwater en de inzet van alternatieve bronnen.