Column: Een uitnodiging voor Henk Staghouwer

Het lijkt zo simpel, dat het bijna niet over het hoofd te zien is. Met een beetje boerenverstand en inleven in andere belanghebbenden kan veel problematiek voorkomen worden, al weet ik niet zeker of de term boerenverstand tegenwoordig de lading nog dekt.

Praktijk

Toen ik in Wageningen ging studeren, leerde ik van alles over landbouw- en milieubeleid. Als ik dan vrijdag thuiskwam wilde ik allerlei nieuwe inzichten aan mijn vader voorleggen. „Blijf de praktijk in ogenschouw houden”, was altijd zijn boodschap. „Ja ja pap, ik kom toch elk weekend melken, ik weet het nou wel hoor”, was mijn antwoord.

Ondertussen onderschrijf ik die boodschap des te meer. Je kan zoveel binnen beleidskaders willen sturen en inrichten, maar praktijkimplementatie is wat mij betreft de sleutel naar een succesvolle en efficiënte sturing richting (duurzaamheids)doelen. Afgestudeerd en wel ben ik gaan werken bij een advies- en communicatiebureau voor duurzame landbouw én ben ik in maatschap gegaan op ons boerenbedrijf. Met deze combinatie hoop ik, om binnen ambtelijke taal te blijven, koppelkansen en synergie te creëren.

Los van dat het inhoudelijk elkaar versterkt is het fysieke werk op de boerderij een zeer welkome afwisseling van het werken met abstracte zaken zoals beleid en de benodigde randvoorwaarden. Een eigen tijdsindeling, veel buiten zijn en direct resultaat na bijvoorbeeld het voeren van de koeien, gun ik iedereen, al is het maar een dagdeel van de week.

Visionair

Ook in de huidige tijdsgeest hoef je geen visionair te zijn om de consequenties van bijvoorbeeld verlies van derogatie of grootschalige opkoop in te schatten. De verwachte effecten worden in beleidsland toch vaak eenzijdig belicht. Bij derogatie denkt men aan verbetering van de waterkwaliteit en de grootschalige opkoop moet vooral een oplossing bieden voor onze stikstofproblemen.

Wil je een brede inschatting van de te verwachten consequenties? Zoek de connectie met de praktijk. Op het boerenbedrijf komt bij uitstek alles samen, een agrarisch ondernemer is continu bezig met verschillende elementen en wisselwerkingen hiertussen. Ga je je dieren anders voeren? Dan calculeer je de gevolgen voor productie, mestkwaliteit en diergezondheid in. Dat leidt weer tot andere inkomsten, gewasopbrengsten en wat betekent dit voor eventuele aflossingen aan de bank? Kortom, in de praktijk ingepast heeft één maatregel veelal meer effect dan enkel het gewenste resultaat. Bij het nadenken over maatregelen moet dus door beleidsmakers goed over de effecten voor het hele bedrijf worden nagedacht. Integraal, heet dat.

Zelf aan de slag

Ik denk dat de minister van LNV, een man waarvan ik verwacht dat hij de praktijk goed meeneemt in zijn uitwerkingen, ook wel weer eens een dagje in de praktijk kan gebruiken om zijn nieuwe perspectiefbrief te verrijken. Sterker nog, dat gun ik hem. Niet een werkbezoek met alleen blabla, maar zelf aan de slag. Dat mag bijvoorbeeld bij mij op het bedrijf, lekker vroeg op, om met zonsopgang de laatste koeien naar binnen te zien lopen. Alle koeien langs zien komen in de melkstal, voeren en daarna de dames weer de wei in zien lopen en al genietend nadenken over de toekomst van het bedrijf. Een dagdeel in de week moet toch kunnen? Ik neem dan uw taken in Den Haag dan waar. Wellicht kan mijn input daar ook nog iets toevoegen en kunnen we dat zo als een koppelkans organiseren.

Amber Laan

Amber Laan schrijft maandelijks een column voor de website van Agraaf. Ze maakt sinds eind 2020 deel uit van een maatschap met haar ouders Bianka en Robert en haar jongere zus Emma. Gezamenlijk runnen zij een melkveebedrijf met 80 koeien op 65 hectare grond in Polder Zeevang, een aangewezen Natura 2000-gebied Zeevang in Laag-Holland (NH). Gezien deze hoeveelheid grond zijn Amber en haar familie druk bezig om de extensivering van hun bedrijf nog meer vorm kunnen geven, gekoppeld aan een gezond verdienmodel.

Onlangs behaalde ze haar master Bestuur en Beleid, gericht op de landbouwsector, aan de Universiteit Utrecht. Haar bachelor agrarische economie en beleid had ze daarvoor in Wageningen gedaan. Ze is ook voorzitter bij het Hollands Agrarisch Jongeren Kontakt en adviseur duurzame landbouw bij Schuttelaar & Partners. Amber Laan is te volgen op Twitter: @Amberlaan7.