3,6 procent minder voedselverspilling in supermarkten

Van al het voedsel, inclusief dranken, dat supermarkten in Nederland aanboden in 2020, werd gemiddeld 98,4 procent verkocht. 1,6 procent van het voedsel, uitgedrukt in kilogrammen, kwam niet bij consumenten terecht. Dat blijkt uit een zelfrapportage waaraan vijf Nederlandse supermarktketens meewerkten: Albert Heijn, Aldi, Jumbo, Lidl en PLUS. Samen beslaan zij bijna 80 procent van de Nederlandse markt. Dit zelfonderzoek is de basis voor een onderzoek door Wageningen University & Research (WUR) naar voedselverspilling in de supermarkt. Zij deed dat in opdracht van het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) en het ministerie van Landbouw, Natuur & Voedselkwaliteit, onder de vlag van de stichting Samen Tegen Voedselverspilling.

Gelijke verdeling

De 1,6 procent niet-verkochte producten in 2020 binnen het supermarktkanaal zijn als volgt verdeeld over vijf productcategorieën; Brood, afbakbrood en banket 35,2 procent; aardappels, groenten en fruit 31,9 procent, zuivel, eieren en kant en klaar gekoelde producten 12,1 procent; vers vlees en verse vis 7,2 procent; overige verse en houdbare producten 13,6 procent. Deze verdeling is praktisch gelijk aan de cijfers uit 2018, toen de voedselverspilling in totaal 3,6 procent hoger was.

Binnen productcategorieën

Om gericht maatregelen tegen verspilling te kunnen nemen, is het volgens Samen Tegen Voedselverspilling belangrijk om te kijken naar de verspilling per productcategorie. Het aandeel niet-verkochte producten ten opzichte van de inkoopvolumes per productcategorie is als volgt: brood, afbakbrood en banket 7,8 procent (7,7 procent in 2018); vers vlees en verse vis: 2,4 procent (2,9 procent in 2018); aardappels, groenten en fruit 2,4 procent (2,7 procent in 2018); zuivel, eieren en gekoelde kant-en-klaar producten: 1,2 procent (1,4 procent in 2018) en overige verse en houdbare producten: 0,4 procent (0,4 procent in 2018).

Klik hier voor de infografic met het totaalbeeld.

Veevoer

In dit onderzoek wordt ‘voedselverspilling’ die producten bedoeld, die uiteindelijk niet bij consumenten terecht komen. Deze reststromen gaan veelal naar andere bestemmingen, bijvoorbeeld veevoer, vergisting en verbranding. Met name vers brood en banket dat niet is verkocht, wordt grotendeels hoogwaardig verwerkt tot veevoer. Dit is van toepassing op 2/3e deel van de verspilling aan brood, afbakbrood en banket.

Rol supermarkt

Ondanks de hogere verkoop ten gevolge van COVID-19 in 2020, is de hoeveelheid voedselverspilling in 2020 absoluut gedaald ten opzichte van 2018. ‘Dit laat zien dat de diverse verspillingsvrije initiatieven door supermarktorganisaties in 2019 en 2020 hun vruchten afwerpen’, aldus Toine Timmermans, directeur van de stichting Samen Tegen Voedselverspilling. ‘Supermarkten spelen een belangrijke rol in de aanpak van voedselverspilling, niet alleen in de eigen operatie, maar ook in de hele keten. Bijvoorbeeld door met hun leveranciers duurzame afspraken te maken, kwaliteitsnormen aan te passen, nieuwe technologieën toe te passen en in te zetten op bewustwording onder consumenten.’

50 procent in 2030

Jennifer Muller, manager duurzaamheid bij het CBL, geeft aan dat de uitkomsten van de zelfrapportage zeer waardevol zijn: ‘Nederlandse supermarkten lopen hier wereldwijd nog steeds mee voorop. De feitelijke onderbouwing op welke productcategorieën het beste actie kan worden ondernomen, zorgt ervoor dat supermarkten doelgericht kunnen werken aan de branche brede doelstelling: 50 procent minder voedselverspilling in 2030.’

Zelfmonitor per sector

In 2020 hadden Nederlandse supermarkten een primeur door hun voedselverspilling inzichtelijk te maken, zo meldt Samen Tegen Voedselverspilling. ‘Dankzij dit onderzoek is er nu een beter en betrouwbaarder inzicht in voedselverspilling bij supermarkten. De supermarktketens hebben op vrijwillige basis zelf gerapporteerd over hun verspilling - en op basis van vertrouwelijkheid - gegevens verstrekt aan WUR. WUR heeft de data-analyse en opschaling voor de totale Nederlandse markt uitgevoerd. Om gericht maatregelen tegen voedselverspilling te nemen en hierop bij te sturen, zet Samen Tegen Voedselverspilling, in samenwerking met WUR, in op metingen per sector. Steeds meer sectoren uit de voedselketen gaan hiermee aan de slag.