‘Boeren moeten in hun oren knopen dat water op kan raken’

Hoe hard het waterschap ook werkt om iedereen van water te blijven voorzien, kan het volgens Gremmen zomaar gebeuren dat het geen kwestie meer is van ‘knop omzetten en water tot je beschikking hebben’. „De vraag naar water wordt straks groter dan het aanbod wat we hebben”, legt Gremmen uit. „Boeren moeten er dan niet vanuit gaan dat ze automatisch water krijgen. We zetten daar natuurlijk wel op in, maar op den duur kan het systeem het niet meer aan. We kunnen de knop dan op maximum zetten, maar dan komt er geen water meer.”

Systeem

Hoewel het waterschap alleen een inspanningsverplichting heeft om als eerste dieren van water te voorzien, is het waterschap niet verplicht boerderijen te voorzien van water voor bijvoorbeeld beregening. „Natuurlijk hebben we die intentie wel en we proberen er ook voor te zorgen dat de inlaten ruim genoeg zijn, maar het systeem dat daarachter zit, dat is niet berekent op zoveel water”, legt Gremmen uit.

„Om een indicatie te geven”, zegt hij. „Voor iedere kub water die we binnen laten, stroomt een halve kub water via de grondstromingen weer terug naar de rivieren door de lage waterstand. We willen dat de laatste agrariër ook water heeft, dus dat water komt niet uit bij de boer”, benadrukt Gremmen. „Hoe hard we daar ook voor werken.”

Voortekenen

Dat het Waterschap Rivierenland vorig jaar een beregeningsverbod moest instellen, is volgens Gremmen een voorteken van dat het watersysteem het niet meer aan kan. „Met deze droogte lukt het net. In de toekomst, met klimaatverandering, kan het best zijn dat het systeem helemaal leeg is en dat water misschien niet meer zomaar voor handen is.”

Maatregelen door boeren

Volgens Gremmen kunnen boeren dan ook best nog wat maatregelen nemen om water langer vast te houden en te bezuinigen. „Boeren kunnen bijvoorbeeld zorgen dat het organische stofgehalte in de bodem hoger wordt. Dat zorgt ervoor dat het water beter vastgehouden wordt en dat regen beter wordt opgenomen”, vertelt Gremmen. „Ook zouden boeren bijvoorbeeld de sloten naast de percelen breder kunnen maken”, legt hij uit. „Op die manier kun je er ook voor zorgen dat je water in het gebied houdt. Boeren kunnen dan zorgen dat ze zelf een watervoorziening hebben.”

Volgens Gremmen kan het waterschap hier ook bij helpen. „We hebben subsidieregelingen en denken met boeren mee. We hebben in een gebied bijvoorbeeld afspraken gemaakt met boeren daar die zelf een waterberging mogen aanleggen.”

Goed nadenken

Het belangrijkste is volgens Gremmen dat boeren nadenken als ze water gebruiken. „Ik zie bijvoorbeeld boeren met de droogte overdag tijdens de hitte beregenen. Ik snap dat ze bedrijfsmatig alle zeilen bij willen zetten, maar beregenen bij hitte zorgt er ook voor dat er veel meer water verdampt. Je kan dan beter ’s nachts beregenen. Dat is veel efficiënter”, zegt Gremmen. „Boeren moeten zich afvragen wat ze aan het doen zijn als ze water gebruiken. We moeten tussen de oren krijgen dat als het systeem het niet meer aan kan, het water ook op kan zijn.”