Column: Max Verstappen en de krimp van de veestapel

In een week tijd een wetswijziging door zowel de Tweede als de Eerste Kamer loodsen is een redelijk staaltje van hard werken door de ambtenaren met in het achterhoofd de comfortabele wetenschap dat het kabinet geen crisis kan en wil gebruiken en al helemaal niet een vice-minister-president wil opofferen. Tweede Kamerleden van zowel coalitie als oppositie sputteren wel wat, maar die van de coalitie kennen hun plek. Ze weten dat ze wel wat mogen toeteren maar van de fractieleiding de wetgeving niet mogen blokkeren.

Strak in het gelid

Zo zijn de aanpassingen van de fosfaatwet met stoom en kokend heet water tot stand gekomen en is de poging, om het geblunder van teveel uitgegeven fosfaatrechten te repareren, in wetgeving verankerd. Dat kon omdat de coalitie in zowel de Tweede als de Eerste Kamer voldoende poppetjes strak in het gelid kon zetten.

De PAS-wetgeving is - zoals voorspeld - bij De Raad van State onderuit gegaan. Bij de PAS gaat het niet alleen om landbouwactiviteiten maar ook zaken als vervoer, infrastructuur, vliegvelden en industrie en ook om evenementen als de Formule 1 in Zandvoort en de TT in Assen. Een paar honderdduizend bezoekers, de nodige verkeersbewegingen en de Formule 1 zelf, dat zorgt voor emissies en zodoende ook voor depositie in kwetsbare duingebieden.

Ander speelveld

Reken maar dat LNV samen met andere ministeries net als bij de fosfaatreparatie heel hard aan het werk gaat om ook deze PAS-zeperd te repareren. Alleen het speelveld is ondertussen wel anders geworden. In de Eerste Kamer heeft de coalitie geen meerderheid van stemmen meer.

LNV heeft nu twee opties. Een optie om een aangepast PAS-wetsvoorstel te maken en te gaan onderhandelen met de oppositie in de Eerste Kamer om een meerderheid te verkrijgen. De Tweede Kamer heeft gezien de gang bij de fosfaatwet weinig in de melk te brokkelen. Bij deze optie zal de regering/LNV moeten onderhandelen met de oppositie en die willen dan hun stokpaardjes binnenhalen. Voor de Partij van de Arbeid, GroenLinks en een aantal anderen zijn dat krimp van de veestapel. Voor Forum voor Democratie met fractievoorzitter én voormalig Partij voor de Dieren-prominent Paul Cliteur is het veestapelkrimpscenario ook te verkiezen boven restricties bij vervoer, verkeer en industrie.

Aan de knoppen draaien

Ook is er een optie om op basis van 'voortschrijdende wetenschappelijke' inzichten de onderbouwing van de PAS te wijzigen. Dit in combinatie met het aan de knoppen draaien in de gewillige rekenmodellen van WUR en RIVM en zo de totale emissie en dus veroorzaakte depositie omlaag bij te stellen. Immers de PAS is een theoretisch model om het tot op heden nog steeds 'berekende' probleem op te lossen. 'Berekende' probleem, want stikstofdeposities in natuurgebieden worden niet gemeten maar berekend.

Zelfs daar waar men zegt de stikstofdepositie te meten in natuurgebieden is er sprake van het omrekenen van concentraties in de lucht welke, gebaseerd op theoretische modellen, worden omgerekend naar deposities. Het echt meten van stikstofdepositie in natuurgebieden vindt namelijk niet plaats.

Ik ben erg benieuwd welke optie het ministerie, de minister en het kabinet gaan bewandelen.

• Onderhandelen met oppositie en ergens komen tot aangepaste wetgeving met krimp van de veestapel, immers verkeer en vervoer en industrie zijn van nationaal/electoraal belang.
• Of wordt het draaien aan de wetenschappelijke knoppen en gebruik maken van reeds bestaande 'wetenschappelijke' mogelijkheden.

Saneringsvoorstel

Mijn inschatting is, gezien de eerdere keuzes van de minister, dat LNV gaat onderhandelen en ergens in de aanloop naar Prinsjesdag in de nieuwe Rijksbegroting een sanerings-/krimpvoorstel van de veestapel zal opnemen. Eerdere reeds gedane voorstellen om het slimmer te doen zonder maatschappelijke kosten werden afgeslagen.

Mijn inschatting is dat er een versnelde krimp van 20 à 30 procent van de veestapel gaat komen als uitruil/deal met de milieu-organisaties en provincies om vliegen, Formule 1, verkeer, vervoer en industrie de ruimte te geven. Max Verstappen zal zijn rondjes op circuit Zandvoort volgend jaar wel rijden.