Boerenprotest aangekondigd: stikstofplan Utrechts Programma Landelijk Gebied roept weerstand op van diverse kanten
Een emotionele melkveehouder Koos Cromwijk uit Kockengen roept op tot boerenprotest tegen het UPLG, vrijdag om 10.00 uur voor het provinciehuis in Utrecht. Volgens een emotionele Cromwijk wordt er niet gepraat of geluisterd naar de inbreng van boeren op het UPLG. Hij roept boeren die dat ook vinden zich vrijdag voor het provinciehuis te verzamelen. Vanaf januari wil Cromwijk vervolgens met alle democratische middelen verdergaan om invloed op het UPLG te krijgen.
Cromwijk vertelt: „Met onze inbreng wordt helemaal niks gedaan, in geen een versie van dit plan. Ik denk dat daarom praten wel een beetje klaar is. Het is tijd voor actie. Dan gaan we de commissaris van de Koning en Gedeputeerde Staten vertellen wat het met ons gedaan heeft. Hoe de brieven daar geland zijn. Kom op de trekker, met de fiets of het Openbaar Vervoer. Zorg dat je erbij bent. Nu is de tijd om op te staan."
Motie CDA Woerden
De fracties van CDA en ChristenUnie/SGP in Woerden roeren zich als het gaat om het UPLG. Zij dienen donderdag tijdens de vergadering van de Woerdense gemeenteraad een motie in om als gemeente een zienswijze in te dienen op het Utrechts Programma Landelijk Gebied (UPLG). Deze motie verzoekt het college van burgemeester en wethouders om in de zienswijze duidelijk te maken dat de agrarische functie behouden moet blijven, agrarisch natuurbeheer essentieel is en dat natuur, landbouw en recreatie in samenhang moeten worden ontwikkeld.
CDA-fractievoorzitter Paulet: „Het landelijk gebied is van ons allemaal. Woerden moet daarom met een duidelijke en gezamenlijke boodschap richting de provincie optreden. Een invulling van het UPLG die bottom-up tot stand komt, niet top-down.”
CDA is in de provincie een coalitiepartij en de Natuur- en landbouwgedeputeerde Mirjam Sterk is ook van het CDA. Er komt nu dus kritiek op haar beleid vanuit haar eigen partij. Aanleiding voor de motie is de publicatie van het Utrechts Programma Landelijk Gebied (UPLG) door de provincie Utrecht en de start van de zienswijzeperiode begin 2026.
Brieven aan boeren
De provincie Utrecht heeft de afgelopen tijd verschillende brieven aan boeren gestuurd. Deze brieven zijn ingezien door de redactie van Agraaf. Er wordt gewezen op informatiesessies, het ontwerp-UPLG en webinars. Ook staat in de brieven dat het UPLG 'ter inzage' ligt en er dus een zienswijze kan worden ingediend tot 16 februari.
Onteigening
Brieven richten zich ook specifieker op boeren. Een voorbeeld: 'Gelijktijdig met het Ontwerp-UPLG wordt aan Provinciale Staten de kaart ‘Essentiële percelen natuur – schadeloosstelling’ ter vaststelling aangeboden. Op deze kaart staan de percelen die essentieel zijn voor de realisatie van het Natuurnetwerk Nederland (NNN) en de Natura 2000-doelstellingen. Volgens onze gegevens bent u eigenaar van één of meerdere percelen op deze kaart. Dat betekent dat uw percelen in aanmerking komen voor aankoop op basis van volledige schadeloosstelling om de realisatie van urgente opgaven te versnellen. Volledige schadeloosstelling houdt in dat u bij verkoop niet alleen de marktwaarde voor de grond ontvangt, maar dat u ook vergoedingen krijgt voor o.a. verplaatsings- en herinrichtingskosten, inkomensschade en advieskosten.'
In een andere brief staat: 'In een uiterst geval, wanneer de opgaven op de betreffende percelen niet haalbaar zijn op basis van vrijwilligheid, kan worden besloten om over te gaan tot onteigening van de percelen op basis van een wettelijke schadeloosstelling. Het spreekt voor zich dat dit instrument niet onze voorkeur heeft, en dat het alléén wordt ingezet als andere middelen geen uitkomst bieden.'
Er is ook een brief voor boeren met percelen bij of in Natura 2000-gebied: 'Volgens onze gegevens bent u eigenaar van één of meerdere percelen in of rondom Natura 2000-gebieden. Niet alleen ecologisch, maar ook vanuit vergunningverlening gezien, is het herstellen van de Natura 2000-gebieden van groot belang. Als we niet kunnen aantonen dat we de natuur in deze gebieden herstellen, kunnen er geen vergunningen worden verleend en kunnen bedrijven zich niet verder ontwikkelen. Voor natuurherstel in de Natura 2000-gebieden is het verlagen van de stikstofuitstoot cruciaal. In het Ontwerp-UPLG stellen we daarom gebiedsgerichte stikstofreductie voor.'
Stoppen
In weer een andere brief worden PAS-melders gewezen op subsidieregelingen. 'Zo werken we als onderdeel van het UPLG aan doelvoorschriftenvergunningen, die we als eerste beschikbaar willen maken voor PAS-melders. Naast het UPLG werken we ook aan subsidieregelingen voor (agrarische) PAS-melders. Begin december 2025 zullen we twee nieuwe regelingen publiceren die in mei 2026 opengaan. Het betreft een subsidieregeling voor PAS-melders die willen verplaatsen en een subsidieregeling voor PAS-melders die actief zijn in veenweidegebied, beekdalen, overgangszones van Natura 2000-gebieden of zandgronden die (gedeeltelijk) willen stoppen.'
Tekst: Erik Kruisselbrink
Is als freelance vakbladredacteur van vele markten thuis.
Beeld: Ruth van Schriek