Dit jaar meer grutto’s uitgevlogen dan afgelopen jaren, 'maar nog te weinig'

Dat blijkt uit onderzoek dat Rijksuniversiteit Groningen en Sovon Vogelonderzoek Nederland voor het veertiende jaar op rij hebben gedaan in opdracht van Vogelbescherming Nederland. Grootschalige en langjarige maatregelen blijven dan ook noodzakelijk volgens Vogelbescherming.

Wisselend beeld

Het broedseizoen van 2025 laat een wisselend beeld zien voor de grutto. Het voorjaar was in Nederland uitzonderlijk droog. In veel gebieden viel tussen maart en juni nauwelijks neerslag. Dit beïnvloedt het voedselaanbod voor gruttokuikens, die afhankelijk zijn van insecten in natte, bloemrijke graslanden, aldus Vogelbescherming. ‘Wanneer het landschap onvoldoende weidevogelvriendelijk wordt beheerd, leidt droogte sneller tot ondervoeding van de jonge grutto's en grotere kwetsbaarheid voor roofdieren.’ Net als de hoeveelheid neerslag verschilde ook de predatie sterk per regio. ‘Vooral in kleinere weidevogelgebieden lijkt het structureel lastig om een goed broedsucces te realiseren.’

Positieve signalen

Ondanks de knelpunten is er ook hoop voor de grutto's, zo ziet Vogelbescherming. ‘De resultaten van afgelopen jaar behoorden tot de betere sinds 2011, het jaar waarin de tellingen zijn gestart. In Zuidwest-Friesland is de laatste jaren een lichte toename van het aantal grutto’s zichtbaar, mogelijk doordat succesvolle broedparen relatief veel kuikens grootbrengen. Herstel is mogelijk wanneer het leefgebied voldoende omvang en kwaliteit heeft.’

Aanvalsplan Grutto

Dat meer goede jaren nodig zijn voor de grutto, staat volgens Vogelbescherming buiten kijf. ‘De Europese Commissie verplicht Nederland via een inbreukprocedure om de bescherming van de grutto en van andere weidevogels aanzienlijk te verbeteren. De ecologische evaluatie van het agrarisch natuurbeheer, die begin dit jaar werd gepubliceerd, laat zien dat dit kan. Voor stabiele en groeiende populaties weidevogels moeten goede maatregelen op een (veel) grotere schaal en meer gebiedsgericht worden ingezet. Daarmee ontstaan grote, aaneengesloten kerngebieden voor grutto's en andere weidevogels.’ Vogelbescherming pleit daarom voor het verder doorvoeren van het Aanvalsplan Grutto, met langjarige zekerheid op grotere schaal voor betrokken boeren en tegen een fatsoenlijke beloning.

Toekomstperspectief cruciaal

Snelle, structurele stappen van overheid en provincies zijn nodig, stelt Vogelbescherming Nederland. ‘Toereikende financiering voor (agrarisch) natuurbeheer, concentratie van hoogwaardig weidevogelbeheer in Aanvalsplan Grutto-gebieden, actief grondbeleid met betaalbare grond voor boeren én inzet van het stikstofbeleid om een passende bedrijfsvoering mogelijk te maken. Zonder snelle actie van het Rijk en provincies dreigt de grutto definitief uit Nederland te verdwijnen.’