Utrecht kiest voor zonering in Ontwerp-Utrechts Programma Landelijk Gebied

Provincie Utrecht heeft haar Ontwerp-Utrechts Programma Landelijk Gebied (UPLG) voor de periode 2026–2035 openbaar gemaakt. Volgens de provincie is het Ontwerp-UPLG tot stand gekomen na drie jaar intensieve samenwerking met boeren, natuurorganisaties, waterschappen, gemeenten, inwoners en deskundigen.

Stikstofzones van 250 meter

„Aangezien veel stikstof dichtbij de bron neerdaalt, nemen we binnen de gebiedsaanpak verschillende maatregelen”, aldus de provincie. Zo stelt Utrecht in haar gebiedsaanpak onder meer een stikstofzone voor van 250 meter rondom zes van de negen stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden. Boeren mogen in deze zone slechts beperkt mest uitrijden en géén kunstmest gebruiken. Het betreft de volgende zes Natura 2000-gebieden: Binnenveld, Botshol, Lingegebied & Diefdijk Zuid, Oostelijke Vechtplassen, Nieuwkoopse Plassen & De Haeck en Zouweboezem.

Maatwerkaanpak stalemissies

Binnen alle negen stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden mag helemaal niet meer bemest worden, tenzij dit nodig is voor de natuur. Voor alle negen stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden geldt bovendien een maatwerkaanpak stalemissies. Bedrijven met grote stallen en veel vee zullen hun uitstoot verder moeten verlagen. Dit kan ook buiten de stikstofzone van 250 meter het geval zijn.

Generieke normering stikstof

Doelsturing moet de uitstoot van grondgebonden bedrijven omlaag brengen. Boeren krijgen eerst ruimte om dit zelf te bereiken. Als na enkele jaren blijkt dat de daling onvoldoende is, dan gaat in 2035 een norm gelden van 40 tot 42kg ammoniakuitstoot per hectare per jaar. Voor niet-grondgebonden bedrijven komt er een emissieplafond per dierplaats.

Uitstel kan niet

Gedeputeerde Mirjam Sterk (Natuur en Landbouw, Transitie Landelijk Gebied) benadrukt dat de provincie moeilijke keuzes niet langer kan uitstellen. „We zien dat boeren, bedrijven en inwoners al jaren vastlopen en de gevolgen zich opstapelen. Zonder natuurherstel loopt de energietransitie nog verder vast, kunnen we geen vergunningen verlenen, geen woningen bouwen en ondernemers geen perspectief bieden. Daarom moeten we nu keuzes maken. Die veranderingen kunnen op plekken pijn gaan doen. We geven boeren ruimte om zelf te bepalen hoe ze de doelen gaan bereiken. Maar niet iedereen zal het bedrijf kunnen voortzetten zoals hij of zij wil. Daarom zullen we hen, daar waar we kunnen, helpen. We hopen op redelijk korte termijn via doelsturingsvergunning de vergunningverlening weer op gang te krijgen. PAS-melders en andere boeren leven al jaren met onzekerheid, terwijl zij juist willen investeren in hun bedrijf én in het landschap. Dat geldt ook voor jonge boeren.”

Zienswijze indienen

Het Ontwerp-UPLG ligt van 6 januari tot en met 16 februari 2026 ter inzage. Iedereen kan dan zijn of haar zienswijze indienen. Naar verwachting wordt het definitieve UPLG, dat in de loop van 2026 door Gedeputeerde Staten vastgesteld.