Acht boerenorganisaties pleiten in nieuwe landbouwvisie voor innovatiefonds Voedselzekerheid

In die voedselvisie moet het Nederlandse landbouwklimaat centraal staan. 'We kunnen hier meer voedsel produceren op minder grond, met minder grondstoffen en met lagere emissies. Dat alles tegen de hoogste standaarden van dierenwelzijn en diergezondheid. Verplaatsing van de productie naar elders door krimp of extensivering bij ons, betekent dan ook per definitie een achteruitgang op al deze punten', zo staat in de visie.

In het kader van voedselzekerheid zou er dan ook een Beleidsdraaiboek Crisisbeheersing Nationale Voedselvoorziening opgesteld moeten worden. Daarin staan dan de gevolgen beschreven van het beperken van de landbouw in ons land. Verder zou er een publiek-privaat innovatiefonds Voedselzekerheid in het leven geroepen moet worden, dat is gericht op de ontwikkeling en toepassing van nieuwe kennis en technologie. Daar zou jaarlijks twee miljoen euro beschikbaar voor moeten komen, stellen de opstellers van het plan.

Bescherming landbouwgrond

Om te zorgen dat er meer vruchtbare landbouwgrond beschikbaar komt, zijn de organisaties voorstander om de Markerwaard in Flevoland in te polderen en zouden ook het Natuur Netwerk Nederland (NNN) en de Bossenstrategie herzien moeten worden. Hetzelfde geldt voor het plan om 280.000 hectare onder het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer te brengen. De huidige landbouwgrond moet beschermd worden. Net als in de Nota Ruimte willen de acht partijen ook dat er een afwegingskader voor landbouwgrond komt.

In de visie van veertien pagina's, wordt er, naast voedselzekerheid, nog ingegaan op zes andere onderwerpen. Dit zijn, ondernemersklimaat, stikstof en natuur, waterkwaliteit, gewasbescherming, ruimtelijke ordening en rechtszekerheid.

Uniforme metingen waterkwaliteit

Waterkwaliteit is ook een belangrijk speerpunt voor Agractie, DDB, FDF, NAV, NMV, NVP, POV en VVK. Zo pleiten ze in grensregio's voor uniformiteit bij het meten van de waterkwaliteit. Dit geldt ook voor waterschappen. 'Waar het ene waterschap de norm wel corrigeert voor bezoedeling door watervogels en natuurlijke kwel, doet het andere dat niet. Van belang is te komen tot een uniforme correctie van de norm voor vervuiling die veroorzaakt wordt door de natuur.'

Schrappen 'kwetsbaar gebied'

In een groot deel van Nederland is de kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater al tijden op orde, stellen de gezamenlijke partijen. Deze gebieden dienen door Nederland geschrapt te worden als ‘kwetsbaar gebied’. Daarmee vallen ze buiten het Actieprogramma Nitraatrichtlijn, dat zich beperkt tot de kwetsbare gebieden. Met het schrappen van deze gebieden als 'kwetsbaar gebied' vervalt ook de EU-norm van 170 kilogram per hectare per jaar uit dierlijke mest. Nederland koos er zelf voor het hele land als kwetsbaar gebied te zien en dat levert ernstige belemmeringen op voor de agrarische sector. Uit onderzoek blijkt al langer, dat de waterkwaliteit, op vooral derogatie-bedrijven, beter is. En om die reden kan en moet de derogatie voor 250 kilogram stikstof per hectare opnieuw worden ingevoerd voor die gebieden waar de waterkwaliteit goed is.

Grondgebondenheid niet de oplossing

De partijen zien in het opstellen van een wettelijke norm voor grondgebondenheid geen adequate oplossing voor de mestafzetproblematiek, omdat deze norm geen rekening houdt met bedrijfsspecifieke en regionale problematieken. 'Een wettelijke norm voor grondgebondenheid leidt tot een ongewenste stapeling van regelgeving en maakt het voor veel bedrijven onnodig onmogelijk om rendabel door te boeren. De lokale bodemvruchtbaarheid moet leidend zijn bij de bemesting', zo staat in de visie.

Afstappen van modellen

Veel standpunten zijn niet nieuw. Bij stikstof bijvoorbeeld vindt de landbouwcoalitie dat Nederland moet aansluiten bij Europese wet- en regelgeving en dat er niet op stikstof gestuurd moet worden, maar op de staat van instandhouding. Ook de Kritische Depositie Waarden (KDW) moet uit de wet en daarnaast willen de partijen afstappen van Aerius als rekenmodel. Dit zou ook kunnen volgens de clubs als er gekeken worden naar de daadwerkelijke staat van de natuur. Het besluit om de rekenkundige ondergrens te verhogen naar 1 mol juichen zijdan ook van harte toe.

'Doelsturing onhaalbaar'

Daarentegen zijn de acht kritisch op doelsturing. Het inzetten op 42 tot 46 procent reductie van stikstof in de landbouw, zoals het huidige kabinet wil, is volgens de partijen niet te bereiken via doelsturing. Dit is een doodlopende weg: te complex, niet of moeilijk meetbaar, het trekt vergunningverlening niet los en is te afhankelijk van de borging van maatregelen.'

Spuitvrije zones niet gewenst

In het kader van gewasbescherming zijn de acht organisaties van mening dat spuitvrije zones van verschillende grootten rondom natuurgebieden en bebouwing, met het oog op voedselzekerheid, niet wenselijk zijn. 'Dit betekent de facto een teeltvrije zone, omdat schimmelziektes als Phytophthora zich niet aan een spuitvrije zone houden. Ook zullen andere schimmels en dierlijke belagers vanuit de spuitvrije zone het perceel binnen komen.'

De boerenorganisaties pleiten voor een erkenning van de huidige inspanningen van plantaardige sectoren, zodat er samen aan verduurzaming van de keten gewerkt kan worden. 'Daarbij is noodzakelijk, dat de toelating van minder milieubelastende middelen sneller verloopt. Wij pleiten tenslotte voor een proeftoelating van laag-risico middelen tijdens de duur van het toelatingsproces.'

Beleid om boeren te beschermen

Een thema dat nog niet veel in de verkiezingsprogramma's in relatie tot de landbouw terugkomt, is rechtszekerheid. De openbaarheidsverzoeken nemen toe en de boerenorganisaties zijn van mening dat de informatie wordt gebruikt voor ongewenste doeleinden. 'Wij vragen beleid waarin boeren beschermd worden tegen activisme en misbruik van gegevens. Een wetswijziging naar Belgisch of Duits model is hierbij te overwegen. Ook het zogenaamde Verdrag van Aarhus biedt ruimte om privéadressen van boeren uit te sluiten van de verplicht te delen emissiegegevens.'

Lees hier het hele plan