BBB stuurt stikstofplan Zuid-Holland van eigen college terug naar keukentafel, meerderheid wil door

---

Dit topartikel wordt u gratis aangeboden door de redactie van Agraaf. Wilt u nog beter op de hoogte blijven van het laatste nieuws en inspirerende verhalen lezen? Neem dan een abonnement op Agraaf! Meer informatie over de verschillende abonnementen is te verkrijgen deze link.

---

De Samenhangende Aanpak Natuurherstel en Economie (SANE) deed al het nodige stof opwaaien. Waar de industrie, bouw en extensieve boeren van mening zijn dat Zuid-Holland 'lef en daadkracht' toont, zijn sommige boeren(organisaties) kritisch. Tijdens een hoorzitting uitten tientallen boeren hun kritiek op het voorstel. Ook volgden er talloze bezwaarbrieven en werd er een petitie gestart tegen SANE die inmiddels al ruim vierduizend keer is ondertekend.

De kritiek uit het veld trekt het college zich aan. Verantwoordelijk BBB-gedeputeerde Mariëtte van Leeuwen reageert daarop: „De energie in de gebieden is weggegaan toen het stuk naar buiten kwam. Er moet mij wel van het hart dat er ook dingen zijn geroepen die niet in het plan staan. Bij het instellen van de overgangszones is gezegd dat wij vergunningen gaan intrekken, maar dat staat er niet. Ik ben voorafgaand aan publicatie nog kritisch door het stuk gegaan, maar tijdens de hoorzitting bleek dat het niet heeft geholpen. Er is veel onrust ontstaan. Als ik had geweten hoe er achteraf gereageerd zou zijn, dan had ik nu minder buikpijn gehad. Ik trek die kritiek mij wel degelijk aan."

Eenzijdige focus

Afgelopen woensdag was het de beurt aan Provinciale Staten om zich uit te speken over SANE. Waar GroenLinks-PvdA als enige coalitiepartij de aanpak van het college enorm toejuicht, zijn coalitiepartijen BBB, CDA en VVD een stuk kritischer.

Alle drie vinden dat de aanpak zich met ammoniakplafonds voor de melkveehouderij en overgangszones nabij Natura 2000-gebied tot nu toe te veel focust op de landbouw. Ze willen dan ook dat het college gaat onderzoeken of er onderscheid gemaakt kan worden tussen de uitstoot van ammoniak door de landbouw (NH3) en de uitstoot stikstofoxiden door de industrie en mobiliteit (NOx).

Emissieplafond NOx

Voor NOx zou er ook een emissieplafond en registratiesysteem ingesteld moeten worden, vindt Edwin Veldhuijzen van BBB. „Iedereen snapt dat de belangen en onzekerheden groot zijn. Met het stuk zoals het er nu ligt, mag de agrarische sector weer als eerste gaan leveren, zonder dat de vergunningverlening los gaat komen. Dat voelt als een onevenredige last. De gehele economie moet haar steentje bijdragen om de vergunningverlening los te trekken. De onevenredige last op het platteland moet weggenomen worden." Het college zegde toe dat het de voor- en nadelen van het lostrekken van ammoniak en stikstofoxiden gaat onderzoeken.

Van Leeuwen. „Ik kan me voorstellen dat er gedacht wordt dat SANE alleen de landbouw raakt. Ook met alles wat er in het verleden is gebeurd. „In onze inleidende tekst hebben wij aangegeven dat alle sectoren moeten bijdragen."

In het plan staat wel dat andere sectoren later aan bod komen, legt Van Leeuwen uit. De reden dat er op dit moment is gefocust op de landbouw, heeft te maken met de beschikbaarheid van informatie. „Over de landbouw hebben we veel informatie op de plank liggen ten opzichte van andere sectoren. We kunnen in die sector dus sneller aan de slag gaan. Vanwege de urgentie hebben we bepaald dat we daar willen beginnen, maar tegelijkertijd is het niet zo dat de urgentie in de landbouw hoger is. Alle sectoren moeten bijdragen."

Vertrouwen weg

Mirjam Nelisse (VVD) wijst erop dat SANE Zuid-Holland niet van het stikstofslot gaat halen. Ook de provincie erkent zelf dat de bijdrage van het eigen provinciale stikstofplan maximaal tien procent gaat zijn. „SANE schendt het vertrouwen van de bottom-up gebiedsprocessen. Hoe gaat het college het vertrouwen herstellen en ervoor zorgen dat SANE onderdeel wordt van de gebiedsprocessen?"

Van Leeuwen was daar meermaals duidelijk over. Het is niet de bedoeling dat SANE de gebiedsprocessen - die al lopen of nog gaan starten - moet gaan doorkruisen. „SANE is geen maatregelenpakket zoals wordt verteld in het veld, maar een startpakket. Er is nog alle ruimte om de verdere uitwerking te beïnvloeden. Daarbij benutten we ook de input vanuit de gebiedsprocessen."

SANE geen provinciale kop op nationaal beleid

Het SANE moet volgens Van Leeuwen ook niet als een verzwaring op de bestaande landelijke- en provinciale doelen voor klimaat, water- en natuur worden gezien, maar juist aansluiten daarbij. „We hadden al het Zuid-Hollands Programma Landelijk Gebied. Daar stonden ook doelen in die we moeten halen. Ook vanuit het coalitieakkoord hebben we doelen die we moeten bereiken. Het is geen verzwaring, maar eerder een versnelling, zodat we ook een goed gesprek met het Rijk kunnen voeren. Als het Rijk voorstelt om in Zuid-Holland overgangszones van 500 meter of een kilometer in te stellen, dan kan ik aangeven dat dat voor een bepaald gebied niet werkt, omdat we via SANE alle feiten op een rij hebben. We zijn dan een gedegen gesprekspartner voor het Rijk."

Met de versnelling is het niet de bedoeling dat bepaalde maatregelen onder hoge druk versneld ingevoerd moeten worden, maar gaat het puur over de mogelijkheid tot snellere implementatie, licht ze extra toe. „Na de verdere uitwerking van SANE kunnen we als provincie beargumenteerd uitwerken wat wel gaat werken en wat niet. We kunnen dan ook tot de conclusie komen dat we met in een gebied aan andere knoppen moeten draaien."

Te veel top-down

In de Staten en bij de partijen in het veld blijven er zorgen leven of de SANE-aanpak niet te veel top-down is, in plaats van bottom-up. De ChristenUnie en SGP stellen voor om te wachten met de doorontwikkeling van SANE, totdat er meer input komt vanuit de gebiedsprocessen.

Van Leeuwen: „Het verschil tussen de gebiedsprocessen is groot. In sommige gebieden zijn ze al vergevorderd, terwijl sommige gebiedsprocessen nog moeten starten. We blijven bottom-up werken en laten het aan de gebieden, maar gaan op 1 december wel kijken of de input uit de gebiedsprocessen leidt tot doelbereik. Daarover gaan we dan met de partners in de gebieden in gesprek. We willen ons zo min mogelijk bemoeien met de gebiedsprocessen, maar daar waar het nodig is, willen we instrumenten hebben om te helpen."

Ze is dan ook geen voorstander om te wachten op de gebieden, zegt Van Leeuwen als antwoord op het voorstel van de ChristenUnie/SGP. „Als u wilt wachten op de gebieden, dan biedt u deze minder perspectief. Ook helpt het niet bij het vlottrekken van de vergunningverlening."

Een meerderheid van de aanwezige fracties steunt het college. Het stuk gaat daarom niet terug naar de keukentafel - zoals SGP voorstelde- maar naar Provinciale Staten.

Vervolg

Op woensdag 11 juni beslist de Zuid-Hollandse politiek of het college door mag met de verdere uitwerking. BBB kondigt in een persbericht na het debat aan dat het verschillende moties en amendementen gaat indienen om het SANE-voorstel in lijn te brengen met het landelijke beleid en de uitgangspunten van gebiedsgericht maatwerk. „Onze inzet blijft gericht op een toekomstbestendig platteland én een leefbare provincie voor iedereen", aldus Veldhuijzen.