Kamerlid Madlener was altijd kritisch op KRW: minister Madlener gaat alles op alles zetten om doelstellingen te halen

Het was een draai van het vroegere PVV-Kamerlid dat destijds kritisch was op het streven van vorige regeringen om aan de doelstellingen van de richtlijn te voldoen. Ook in juni, toen hij als nieuw bewindspersoon aan een hoorzitting door de Tweede Kamer werd onderworpen, stelde hij nog dat hij de welvaart niet op het spel wilde zetten voor deze waterdoelen.

Drie maanden later wil hij toch alles eraan doen om de doelen te halen, alhoewel hij meteen waarschuwde dat dat waarschijnlijk niet zal lukken. „We zullen in 2027 niet alle doelen hebben bereikt”, vertelde hij. „Maar dat wil niet zeggen dat we dan ook niet aan de richtlijn voldoen.” Hij legde uit dat er legitieme uitzonderingen mogelijk zijn, maar enkel als Nederland kan aantonen dat het er alles aan heeft gedaan. „Dus hoe meer we ons best doen, hoe meer kans we hebben dat die uitzonderingen worden toegestaan.”

Op vragen hoe hij dan precies meer ging doen dan vorige kabinetten, bleef hij het antwoord schuldig.

Samenwerken

Om die waterkwaliteit te verbeteren zal hij intensief samenwerken met minister Wiersma van LVVN, vertelde hij. Onder andere om te zorgen dat de mestaanpak niet leidt tot meer nutriënten in het water. Het zal voor spanningen zorgen. Waar Wiersma een nieuwe derogatie wil krijgen, stelde Madlener dat het wegvallen van de derogatie zal zorgen voor een verbetering van de waterkwaliteit. Daarbij tekende hij wel aan dat dat wegvallen niet gepaard moet gaan met het verdwijnen van grasland of een grotere aanwending van kunstmest.

Ook op het gebied van gewasbeschermingsmiddelen zal de minister zijn collega van LVVN tegenkomen. Want het gebruik van die middelen ligt vast in een EU-verordening, zei hij, maar die verordening wordt niet getoetst aan de KRW. Hij wil een wijziging doorvoeren zodat het Ctgb bij het besluiten over de toelating van nieuwe middelen ook zal toetsen aan het effect van die middelen op de waterkwaliteit. Later dit jaar zal hij dit verder uiteenzetten in een Kamerbrief.

En mogelijk zullen de ministers ook moeten samenwerken bij het herzien van de regels voor vergunningen voor het onttrekken van water. Hiervoor is de Europese Commissie eind juli een inbreukprocedure gestart tegen Nederland, omdat zij vindt dat Nederland te slordig is met vergunningen voor lozingen in en onttrekkingen van water. Die vergunningen zijn vaak voor onbepaalde tijd en worden niet voldoende gecontroleerd, stelt de Commissie, en dat is niet in overeenstemming met de KRW. Mogelijk moet Nederland de wet- en regelgeving op dit vlak aanpassen. En dat geldt dan niet enkel voor de industrie, vertelt een woordvoerder, maar ook voor de landbouwsector

Nieuwe indicator

Minister Madlener gaf ook aan dat hij, samen met andere lidstaten, de Europese Commissie wil aansporen om een aanvullende indicator voor de waterkwaliteit te ontwikkelen. Nu geldt enkel het ‘one out, all out’-principe. Volgens de Nitraatrichtlijn moet water op honderden stofjes worden gecontroleerd, en als één daarvan boven de toegelaten hoeveelheid zit, is de kwaliteit van dat waterlichaam onvoldoende. In het vorige kabinet had toenmalig minister Harbers al aangekondigd om naast dat principe een tweede indicator te willen hebben, die ook de verbeteringen in waterkwaliteit zichtbaar maakt, en Madlener zet die aanpak nu door. Maar daarmee gaat ‘one out, all out’ niet overboord, stelde hij. Er is in de lidstaten geen meerderheid te krijgen om dat principe te schrappen. „En dat is ook we logisch”, vond hij. „Als het waterleven sterft vanwege één stof kun je niet zeggen dat de waterkwaliteit is verbeterd.”

800 miljoen

De nieuwe minister wil aan de Europese Commissie aantonen dat Nederland nu alles op alles zet om de doelstellingen te halen, maar Pieter Grinwis (CU) had daar toch een vraag over. „Onder het vorige kabinet was in het transitiefonds zo’n 800 miljoen euro gereserveerd voor opgaven op het gebied van de Kaderrichtlijn Water”, stelde hij. „Nu dat fonds is verdwenen, is dat geld er niet meer. Wat is het alternatief hiervoor van het nieuwe kabinet?” Madlener moest ook hier het antwoord schuldig blijven.